متادون چیست و چه عوارضی دارد؟

دکتر زهرا زهره وندی
دکتر زهرا زهره وندی

دارای دکترای تخصصی روانشناسی هستند و با سالها تجربه به صورت تخصصی در مرکز رها مشاور به مشاوره و درمان اعتیاد طبق آخرین متدهای روز می‌پردازند.

متادون یک ماده صنعتی است که برای درمان بیماری‌های مختلف کاربرد دارد. این ماده همچنین برای ترک اعتیاد کاربرد دارد. اما در صورتی که در مصرف آن زیاده روی شود، ممکن است منجر به اعتیاد شود؛ حتی اگر این مصرف برای ترک اعتیاد باشد، اعتیاد به متادون نیز وجود دارد. متادون نسبت به مخدرهای دیگر، می‌تواند حتی اثرات شدیدتر فیزیکی و روانی را بر افراد بگذارد. اما عوارض متادون چیست؟ برای آشنایی بیشتر با این ماده با رها مشاور همراه باشید.

متادون چیست؟

متادون یک ماده شیمیایی است که به شکل قرص، شربت و آمپول تولید می‌شود. اگر ماده به صورت قرص و شربت باشد، باید با دوز های معین و به صورت خوراکی مصرف شود. متادون می تواند طیّ یک روز، خماری را از بدن معتادان دور کند. همچنین باعث شود که فرد معتاد، در زمان مصرف، به سمت استفاده مواد مخدر کشیده نشود. به عبارتی، این دارو، یکی از بهترین مواد، برای مهار کردن اعتیاد در افراد معتاد به هروئین و مواد مخدر محسوب می‌شود. مسکن متادون به صورت شربت ۵ تا ۲۰ میلی گرم و قرص و آمپول ۵/۲ تا ۱۰ میلی گرم تولید می‌شود. اگر هدف از استفاده از آن، سم‌زدایی معتادان باشد، معمولاً به صورت شربت می‌توان آن را تهیه کرد. شربت‌های ۱۵ تا ۱۰۰ میلی‌گرم که باید به صورت روزانه مصرف شود.

متادون چیست و چه عوارضی دارد؟

 

متادون چگونه عمل می کند؟

متادون یک داروی مخدر مصنوعی است که برای درمان اعتیاد به مواد افیونی مانند هروئین و مورفین استفاده می شود. متادون با اتصال به گیرنده های مواد افیونی در مغز، علائم ترک اعتیاد را کاهش می دهد و به افراد کمک می کند تا هوس مصرف مواد افیونی را کنترل کنند متادون یک داروی بسیار موثر برای درمان اعتیاد به مواد افیونی است، اما مانند همه داروها، می تواند عوارض جانبی داشته باشد. برخی از عوارض جانبی متادون خفیف و موقتی هستند، برخی از عوارض جانبی متادون می توانند جدی تر باشند اگر در حال مصرف متادون هستید، مهم است که از عوارض جانبی بالقوه آن آگاه باشید و به طور مرتب تحت نظارت پزشک باشید.

کاربردهای متادون چیست؟

یکی از کاربردهای متادون، مصرف آن برای ترک اعتیاد است؛ مثل ترک کوکائین. معمولاً پزشکان برای ترک اعتیاد، این دارو را تجویز می کنند. این موضوع به این دلیل است که فرد معتاد نمی‌تواند یکباره بدن خود را عاری از هر گونه مواد مخدر کند. پروسه ترک اعتیاد باید مرحله به مرحله انجام شود. در غیر اینصورت ممکن است اثرات جبران ناپذیری مانند سکته بر جای گذارد. در برخی موارد نیز ممکن است منجر به فوت شود. استفاده صحیح و به اندازه، می‌تواند کمک شایانی برای ترک‌ اعتیاد باشد. تنها در این صورت است که فرد می‌تواند خود را از دام اعتیاد بیرون کشد.

متادون با تغییر نحوه پاسخ مغز و سیستم عصبی به درد، عمل می‌کند. این ماده، علائم دردناک ترک مواد افیونی را کاهش می‌دهد. همچنین، اثرات سرخوشی داروهای افیونی مانند هروئین، مورفین و کدئین و مخدرهای نیمه مصنوعی مانند اکسی کدون و هیدروکدون را مسدود می‌کند. استفاده از متادون، به مدت حدود چهار تا هشت ساعت درد را تسکین می‌دهد. این ماده در دوزهای بالاتر، به ویژه برای مصرف کنندگان هروئین، موثر است و به آنها کمک می‌کند تا مدت بیشتری در برنامه‌های درمانی بمانند.

در بسیاری از موارد دیده شده که معتاد برای رهایی از اعتیاد، شروع به استفاده سرخود متادون می‌کند. غافل از اینکه اعتیاد به این ماده خطرات خاص خود را دارد.

 از دیگر کاربردهای متادون می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • افرادی که دچار دردهای مزمن و سرفه های غیر ارادی هستند.
  • کسانی که به صورت منظم و روتین مواد شبه افیونى تزریق می کنند.
  • افراد مبتلا به ویروس ایدز HIV یا هپاتیت C.
  •  به عنوان داروی تسکین دهندۀ درد.

متادون چیست؟

آثار و عوارض متادون چیست؟

داروهایی مانند کلونازپام و متادون، اگر بدون تجویز پزشک و خود سرانه مصرف شود، بعد از گذشت حدود یک سال، عوارضی جدی همراه خواهد داشت. این ماده نیز می‌تواند مانند مخدرهای دیگر، فرد را از لحاظ فیزیکی و یا روانی به خود وابسته کند. به عنوان مثال، می‌تواند احساس سرخوشی کاذب ایجاد کند. از دیگر عوارض قرص متادون می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • کاهش شدید میل جنسی
  • سوءهاضمه
  • اختلال در باروری مردان
  • مشکلات مربوط به اعصاب و روان
  • مشکلات مربوط به معده و گوارش
  • و…

در صورت مصرف طولانی مدت، باعث بروز توهم و علائم زیر می‌شود:

  •  اختلالات روانی هنگام خواب
  • عدم اعتماد به دیگران
  • پوسیده شدن دندان‌ها
  • حساسیت‌های پوستی
  • هنجار شکنی‌
  • عدم ثبات شخصیتی

حتی ممکن است در مواردی، میل به خودکشی ایجاد کند. در چنین حالتی، داروهای ضدّ روان‌پریشی و یا آنتی سایکوتیک‌‌ها تجویز می‌شود. پس با یک اشتباه و مصرف بی رویه در متادون، ممکن است به بیماری‌های دیگری دچار شوید. در این صورت، باید داروهای دیگر‌ی مصرف کنید تا اثرات مخرب آن را از بین ببرد. بدن باید بسیار قوی باشد تا بتواند همه این موارد را تحمل کند!

عوارض اعتیاد به متادون در زنان چیست؟

عوارض متادون بر زنان جنبه های دیگری هم دارد. اگر زنان به صورت مداوم از این ماده و دیگر اپیوییدها استفاده کنند، پریود نخواهند شد. در موارد وخیم‌تر نیز مشکلاتی در بارداری زنان ایجاد می کند. تنها در صورت قطع مصرف، سیستم بدن به حالت قبلی و ‌طبیعی برگشته و امکان پریود وجود خواهد داشت. اگر در طول این دوره از داروهای پیشگیری از بارداری استفاده نشود، احتمالاً پس از گذشت مدتی که عوارض این داروها از بین رود، شانس باردار شدن را بدست می آورند. با مصرف این ماده، مواد افیونی وارد بدن می شود. اگر زنان معتاد به متادون باردار شوند، مواد افیونی ممکن است باعث سقط جنین شود. از دیگر عوارض مصرف متادون در زنان باردار، وزن بسیار کم و غیر استاندارد نوازد و یا حتی نارس بودن نوازد است. قطع خودسرانه مصرف متادون در زنان باردار، باعث بروز نشانگان ترک اپیویید در جنین می‌شود. این سندرم معمولاً در نوزادان تازه متولد شده ایجاد می شود. همچنین از مادر معتاد به اپیویید نیز به جنین سرایت می‌کند. از این رو برای ترک بهتر است زیر نظر پزشک قرار گیرند.

درمان اعتیاد به متادون

ترک متادون هم به سم زدایی پزشکی و هم به درمان روانپزشکی نیاز دارد تا درمانی جامع صورت گیرد. از آنجا که متادون یک افیون است، سم زدایی پزشکی برای ترک آن همیشه لازم است. در بعضی موارد، فرد می تواند مصرف متادون را به تدریج کاهش می یابد. اما گاه شرایطی ایجاد می شود که پزشک مجبور می شود از یک داروی کمک درمان دیگر نیز استفاده کند. داروهایی که ممکن است در طول درمان استفاده شوند عبارتند از:

بوپرنورفین

بوپرنورفین یک ماده نیمه سنتتیک است و اولین داروی مورد تأیید FDA است که برای درمان اعتیاد به مواد افیونی مقبولیت بهتری داشت. این دارو، شباهت زیادی به متادون و سایر داروهای افیونی دارد. بنابراین، با مصرف نابجا و غیر اصولی، احتمال معتاد شدن فرد به این دارو نیز وجود دارد. اما در کل، به نظر می‌رسد که بوپرنورفین، عوارض و خاصیت وابسته کننده کمتری نسبت به متادون دارد. داروها به سم زدایی متادون کمک می‌کنند.

داروهای روانپزشکی

روند ترک و بهبودی از دخانیات، با اثرات روانشناختی و عاطفی مختلفی همراه است. برای درمان این عوارض می‌توان از داروهایی که جهت درمان افسردگی یا اضطراب کاربرد دارند، استفاده کرد. این داروها برای درمان فردی یا گروهی کاربرد دارد و باید با تجویز روانپزشک مصرف شود.

مصرف و عوارض متادون

همانطور که گفته شد مصرف خودسرانه و بیش از حد متادون می تواند موجب اعتیاد در افراد شود و تاثیرات تأثیرات نامطلوبی بر اندام‌های داخلی بدن و قدرت تفکر فرد داشته باشد این عوارض هرکدام بسته به میزان و مدت مصرف ازخفیف تا شدید متغیرمی باشند. لیست زیر شامل برخی ازعوارض خفیف شربت یا قرص متادون است.

عوارض خفیف مصرف متادون

  • احساس خستگی
  • خواب آلودگی
  • یبوست
  • سرگیجه
  • سردرد
  • دردهای عضلانی
  • استفراغ
  • تنفس سخت

موارد نام برده شده ازعوارض خفیف مصرف متادون هستند که ممکن است پس از چند روز ناپدید می شوند اما در صورتی که این عوارض متادون به طول  بینجامند ممکن است از عوارض قرص متادون  جدی مصرف این دارو باشند.

عوارض شدیدتر مصرف متادون

عوارض جانبی جدی مصرف متادون می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

  • درد قفسه سینه
  • پوسیدگی دندان ها
  • تنفس بسیار کم عمق
  • استرس و اضطراب
  • کبودی لب
  • خمیازه
  • قطع عادت ماهیانه،نازایی و سقط جنین در بانوان
  • کهیر زدن و خارش پوست
  • افت فشار خون
  • بی خوابی
  • کاهش اشتها
  • اسهال و گرفتگی معده
  • سبکی سر
  • احساس ضعف
  • اختلالات روانی
  • افسردگی
  • عدم ثبات شخصیتی
  • لرز و تعریق
  • احساس پوچی
  • کمردرد
  • زخم های گوارشی
  • نارسایی کلیه

در صورتی که هریک از موارد فوق را تجربه کردید حتما با پزشک خود تماس بگیرید.

عوارض مصرف متادون روی مغز

متادون در ابتدا مانند یک مسکن عمل می کند و فقط به صورت موقت موجب تسکین درد می شود این دارو پس از مصرف ابتدا وارد جریان خون شده و سپس به مغز می رسد و به تدریج با استفاده مداوم آثار مخربی بر مغز باقی خواهد گذاشت از عوارضی که متادون می‌تواند روی مغز انسان داشته باشد می‌توان به کاهش میل جنسی، ایجاد استرس و اضطراب و… اشاره کرد.

 

 

عوارض مصرف متادون بر معده

متادون از جمله داروهایی است که می تواند کل سیستم بدن را تحت تاثیر قرار دهد، معده اولین جایی است که پس از مصرف متادون درگیر خواهد شد از جمله عوارض معده پس از مصرف متادون دل درد،اسهال،حالت تهوع،اسفراغ و کاهش اشتها است هم چنین در صورت مصرف طولانی مدت آن به دلیل بی اشتهایی می تواند به مرور زمان موجب زخم معده نیز شود.

عوارض مصرف متادون بر کلیه و کبد

یکی از اثرات نامطلوب بالقوه مسکن های مخدر از جمله متادون، سمیت کلیوی است، این اثرات شامل رابدومیولیز (منجر به آسیب حاد کلیه)، تغییرات حجمی، لیپیدوز و آمیلوئیدوز کلیه، رشد کلیه در دوران بارداری و رد پیوند کلیه است.همچنین متادون معمولاً در کبد متابولیزه می گردد به همین جهت پزشک داروهایی برای کنترل کبد در دوره های مصرفی مختلف مانند ۳ ماهه، ۶ماهه و ۱۲ ماهه همراه تست های کبد تجویز می کند.

عوارض مصرف قرص متادون بر چشم

عدم تشخیص درست رنگ ها، دوبینی، تاری دید و دیدن هاله در اطراف چراغ ها از جمله عوارض ناشی از مصرف متادون بر چشم ها می باشد،همچنین درصورتی که فرد پس از مصرف آن دچارمسمومیت شود مردمک ها بسیار ریز می شوند که به اصطلاح به آن مردمک سوزنی نیز می گویند.

عوارض مصرف متادون بر مردان و رابطه جنسی

اختلالات جنسی یکی از عوارض متادون بر مردان است،مردانی که از متادون استفاده می کنند ممکن است دچار ناتوانی جنسی و در موارد حادتر دچار ناباروری شوند البته توجه داشته باشید که این علائم تنها محدود به آقایان نخواهد بود این آمار در مردان بیشتر از زنان است و طبق این آمار حدودا  ۷۵ درصد افرادی  که از متادون استفاده می‌کنند در رابطه جنسی خود دچار مشکل می‌شوند.

 

عوارض مصرف متادون در زنان باردار و شیرده

زنان باردار یا شیرده ممکن است متادون مصرف کنند. اگر باردار هستید و به هروئین یا قرص های ضد درد اعتیاد دارید، مهم است که برای ایمن نگه داشتن خود و کودکتان تحت درمان قرار بگیرید. چرا که ممکن است نوزاد متولد شده از زنانی که متادون مصرف می کنند دچار ترک اعتیاد شوند. اگر نوزادی که با شیر مادر تغذیه می‌کند خواب‌آلود، ضعف یا مشکلات تنفسی غیرمعمول نشان داد، با پزشک خود تماس بگیرید یا به اورژانس مراجعه کنید. عوارض جانبی متادون در دوران بارداری و شیردهی می تواند برای مادر و جنین/ نوزاد خطرناک باشد.

عوارض جانبی متادون در دوران بارداری عبارتند از:

  • وزن کم نوزاد هنگام تولد
  • زایمان زودرس
  • سندرم دیسترس تنفسی نوزاد
  • نقص مادرزادی

عوارض جانبی متادون در دوران شیردهی عبارتند از

  • خواب آلودگی نوزاد
  • مشکلات تنفسی نوزاد
  • کاهش وزن نوزاد
  • وابستگی نوزاد به متادون

مشکلات قلبی و عروقی

استفاده طولانی مدت مصرف متادون می تواند احتمال بروز مشکلات قلبی و ایست قلبی را افزایش دهد. متادون ممکن است باعث اختلال در ریتم قلب شود. همچنین افزایش فشار خون و تنگی نفس از دیگر عوارض آن هستند .اگر سردرد، درد قفسه سینه، سرگیجه شدید و ضربان قلب تند داشتید حتما با پزشک خود تماس بگیرید. ممکن است لازم باشد عملکرد قلب شما بررسی شود.

عوارض مصرف متادون و اختلالات روانی

عوارض روانی مختلفی وجود دارد که ممکن است در اثر مصرف این دارو تجربه شود،اما شدت هریک از این عوارض در هرفرد نسبت به فرد دیگر متفاوت باشد. مصرف این دارو می‌تواند از لحاظ روحی و روانی برای فرد وابستگی ایجاد کند و موجب بروز عوارضی مانند از دست دادن عزت نفس،خشم،اختلال شخصیت پارانوئید،احساس پوچی،افسردگی ،استرس و اضطراب و…شود.

اوردوز متادون

متادون یک داروی مخدر مصنوعی است که برای درمان اعتیاد به مواد افیونی مانند هروئین و مورفین استفاده می شود. متادون با اتصال به گیرنده های مواد افیونی در مغز، علائم ترک اعتیاد را کاهش می دهد و به افراد کمک می کند تا هوس مصرف مواد افیونی را کنترل کنند. متادون یک داروی بسیار موثر برای درمان اعتیاد به مواد افیونی است، اما مانند همه داروها، می تواند عوارض جانبی داشته باشد. یکی از جدی ترین عوارض جانبی متادون، اوردوز است. اوردوز متادون زمانی رخ می دهد که فرد بیش از حد متادون مصرف کند. این می تواند به طور تصادفی یا عمدی اتفاق بیفتد. اوردوز متادون می تواند کشنده باشد، بنابراین مهم است که بدانید علائم و نشانه های اوردوز چیست و در صورت مشاهده این علائم چه باید کرد.

علائم و نشانه های اوردوز متادون

علائم و نشانه های اوردوز متادون عبارتند از:

  • خواب آلودگی شدید
  • تنفس کند و کم عمق
  • کما
  • ضربان قلب آهسته
  • مردمک چشم های کوچک
  • پوست سرد و مرطوب
  • ناخن های کبود
  • تشنج
  • ایست قلبی

درمان اوردوز متادون

درمان اوردوز تجویز دارویی به نام نالوکسون است. نالوکسون یک آنتاگونیست گیرنده مواد افیونی است به این معنی که اثرات مواد افیونی مانند متادون را مسدود می کند، نالوکسون می تواند تنفس را تحریک کند و فرد را از کما نجات دهد.

پیشگیری از اوردوز متادون

  • بهترین راه برای پیشگیری از اوردوز متادون، مصرف آن طبق دستور پزشک است. مصرف بیش از حد متادون، حتی یک بار، می تواند به اوردوز منجر شود.
  • برای پیشگیری از اوردوز متادون بهتر است متادون را فقط طبق دستور پزشک مصرف کنید و متادون را با الکل یا سایر مواد مخدر مصرف نکنید.
  • -اوردوز متادون یک وضعیت جدی است، اما قابل درمان است. اگر فکر می کنید که شما یا کسی که می شناسید دچار اوردوز متادون شده است، فوراً با اورژانس تماس بگیرید.

نحوه درمان اعتیاد به متادون چگونه است؟

خوشبختانه، اعتیاد به متادون قابل درمان است. وجود روش های درمانی مختلف می تواند به افراد در ترک متادون و ماندن در بهبودی کمک کند. یکی از موثرترین روش های درمان اعتیاد به متادون، درمان با کمک دارو (MAT) است MAT ترکیبی از دارو و مشاوره است که به افراد کمک می کند تا هوس مصرف متادون را کنترل کنند و علائم ترک را کاهش دهند. داروهای MAT، مانند خود متادون، بوپرنورفین و نالتروکسون، می توانند به افراد کمک کنند تا بدون احساس بیماری و هوس مواد افیونی زندگی کنند. یکی دیگر از روش های درمان اعتیاد به متادون، سم زدایی است. سم زدایی فرآیند ترک متادون تحت نظارت پزشکی است. این فرآیند می تواند دشوار و آزاردهنده باشد، اما مهم است که به طور ایمن انجام شود. سم زدایی اغلب با MAT یا سایر اشکال درمان برای کمک به افراد برای ماندن در بهبودی دنبال می شود.

علاوه بر درمان با دارو و سم زدایی، درمان های رفتاری نیز می توانند در درمان اعتیاد به متادون موثر باشند. درمان های رفتاری، مانند درمان شناختی رفتاری و درمان ارتقای انگیزه ، می توانند به افراد کمک کنند تا افکار و رفتارهایی را که به اعتیاد آنها کمک می کند، شناسایی و تغییر دهند. درمان های رفتاری را می توان به تنهایی یا در ترکیب با MAT یا سایر درمان ها استفاده کرد. حمایت اجتماعی نیز نقش مهمی در بهبودی از اعتیاد به متادون دارد. افرادی که در حال ترک متادون هستند به حمایت خانواده، دوستان و سایر افرادی که در حال بهبودی هستند نیاز دارند. همچنین گروه های حمایتی زیادی برای افراد با اعتیاد به متادون وجود دارد. اعتیاد به متادون یک مشکل جدی است، اما قابل درمان است. با درمان مناسب و حمایت، افراد می توانند از اعتیاد به متادون بهبود یابند و زندگی سالم و مولد داشته باشند.

 جمع بندی

از عوارض اعتیاد به متادون می توان به احساس بیماری و یا یبوست اشاره کرد. همچنین می تواند باعث چرب شدن کبد شود. در صورت استفاده در دوز بالا، به صورت یک مسکن قوی عمل می کند. بنابراین، فرد به طور مداوم احساس خواب آلودگی می کند، به قدری که شاید کل روز را خواب باشد. در این مواقع حتی قدرت تکان دادن اندام خود را ازدست می دهد. به عنوان مثال، زمانیکه می خواهد به حالت عادی راه رود ممکن است نتواند خود را کنترل کند و بر زمین افتد. اگر‌ باز هم دوز متادون را بیشتر کند باعث بیهوشی و به کما رفتن می شود. همچنین باعث بروز اختلالات تنفسی خواهد شد.

ناگفته نماند اعتیاد به متادون، آسیب‌هایی به بدن وارد می آورد که شاید پس از ترک و بعد از گذشت سال‌ها از بین رود. آن هم با رعایت مواردی مانند داشتن تغذیه مناسب، تقویت بدن بعد از ترک اعتیاد، ورزش و غیره. خود را در دام اعتیاد گرفتار نکنید که بسیار خانمان سوز است!

رها مشاور

نظرات درمان شدگان رهامشاور

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

19 − 5 =

برای دریافت مشاوره کلیک کنید!!!
تلفن گویا : 02191099132